Trong thời đại mà lợi nhuận không còn là thước đo duy nhất, “báo cáo phát triển bền vững” như kim chỉ nam mới cho sự trường tồn của doanh nghiệp. Không chỉ là bản tổng kết, đây chính là lời cam kết với xã hội, môi trường và thế hệ tương lai. Doanh nghiệp nào biết nắm bắt xu hướng này sẽ không chỉ sống sót mà còn dẫn đầu trong kỷ nguyên đầy thách thức của thế kỷ 21.
Báo cáo phát triển bền vững là gì?
Báo cáo phát triển bền vững là một tài liệu chiến lược giúp doanh nghiệp đo lường, công bố và chịu trách nhiệm trước các bên liên quan về tác động môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trong hoạt động của mình. Không đơn thuần là một hình thức minh bạch thông tin, báo cáo này còn thể hiện cam kết dài hạn với mô hình kinh doanh có trách nhiệm và tăng trưởng bền vững.
Trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng xanh, chuỗi cung ứng bền vững và yêu cầu từ các nhà đầu tư ESG ngày càng gia tăng, báo cáo phát triển bền vững trở thành công cụ sống còn để doanh nghiệp thích nghi và tăng khả năng cạnh tranh. Tài liệu này giúp tổ chức xác định rủi ro tiềm ẩn, theo dõi tiến độ thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0, chuyển đổi xanh hay bình đẳng giới, từ đó nâng cao năng lực hoạch định chiến lược dài hạn.
Bên cạnh việc tuân thủ quy định và chuẩn mực quốc tế như GRI, SASB hay CSRD, việc công bố báo cáo còn là đòn bẩy xây dựng niềm tin với khách hàng, nhà đầu tư và cộng đồng, từ đó tạo ra giá trị bền vững và lâu dài cho doanh nghiệp.
Báo cáo phát triển bền vững đem lại lợi ích gì?
Trong bối cảnh kinh doanh thế kỷ 21, Báo cáo phát triển bền vững là đòn bẩy chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro và xây dựng niềm tin với các bên liên quan. Việc lồng ghép các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) vào quá trình ra quyết định mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cụ thể:
- Tăng cường lòng tin và sự đồng hành: Các nhà đầu tư, khách hàng, nhân sự và cộng đồng ngày càng yêu cầu sự minh bạch và cam kết từ doanh nghiệp. Báo cáo phát triển bền vững là công cụ thể hiện rõ nét giá trị thương hiệu, trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh – những yếu tố then chốt cho mối quan hệ bền vững.
- Gia tăng năng lực quản trị rủi ro: Báo cáo giúp doanh nghiệp nhận diện sớm các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu, khủng hoảng chuỗi cung ứng hay thay đổi trong chính sách pháp lý. Nhờ đó, doanh nghiệp chủ động hơn trong xây dựng kịch bản ứng phó, duy trì hoạt động liên tục và nâng cao khả năng phục hồi.
- Tối ưu hóa chi phí vận hành: Việc đo lường các chỉ số phát thải, tiêu thụ năng lượng và quản lý tài nguyên cho phép doanh nghiệp xác định các điểm nghẽn trong vận hành. Từ đó, các chiến lược giảm thiểu lãng phí, cải tiến quy trình và chuyển đổi mô hình kinh doanh xanh được triển khai hiệu quả.
- Nâng cao chất lượng ra quyết định: Báo cáo ESG cung cấp dữ liệu định lượng và định tính về hiệu quả bền vững, từ đó giúp lãnh đạo đưa ra quyết định phù hợp hơn với bối cảnh dài hạn, tránh các lựa chọn thiển cận hay thiếu thông tin.
Thực trạng toàn cầu và nội địa về báo cáo phát triển bền vững
Trong bối cảnh phát triển kinh tế toàn cầu gắn liền với trách nhiệm xã hội và môi trường, báo cáo phát triển bền vững đang trở thành một công cụ chiến lược không thể thiếu đối với doanh nghiệp. Dưới đây là bức tranh tổng quan về tình hình triển khai báo cáo này tại Việt Nam và trên thế giới.
Tình hình quốc tế: Động lực từ khung pháp lý và tiêu chuẩn toàn cầu
Tại Hoa Kỳ, hệ thống pháp lý ngày càng siết chặt yêu cầu minh bạch thông tin về các vấn đề ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị). Các doanh nghiệp, đặc biệt là nhà thầu liên bang, buộc phải công bố lượng phát thải khí nhà kính – một nội dung then chốt trong báo cáo này. Việc công bố này thường do cơ quan chính phủ thu thập và phổ biến công khai, qua đó tạo áp lực tuân thủ và thúc đẩy minh bạch.
Ở châu Âu, Chỉ thị CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) do Liên minh châu Âu ban hành buộc các doanh nghiệp lớn (trên 500 nhân sự) phải phát hành báo cáo này hàng năm, sử dụng các khung tiêu chuẩn quốc tế như GRI Standards, OECD Guidelines và ISO 26000. Đặc biệt, Đức áp dụng chế tài tài chính nghiêm khắc đối với các đơn vị chậm trễ hoặc không công bố đúng quy định.
Tại Hồng Kông, Sở Giao dịch Chứng khoán (HKEX) triển khai bộ quy tắc bắt buộc về ESG từ năm 2016, trong đó yêu cầu báo cáo đầy đủ các chỉ số hiệu suất (KPIs) phát triển bền vững. Nếu không đáp ứng, doanh nghiệp phải giải trình rõ lý do – một biện pháp “comply or explain” tạo ra sự chủ động trong tuân thủ.
Việt Nam: Hành trình chuyển mình từ hướng dẫn đến thực tiễn
Tại Việt Nam, dấu mốc quan trọng là vào năm 2013, khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phối hợp cùng IFC phát hành “Hướng dẫn lập Báo cáo phát triển bền vững” – một công cụ nền tảng giúp doanh nghiệp tiếp cận các chỉ số ESG, đánh giá tác động môi trường – xã hội và minh bạch thông tin phi tài chính.
Tuy chưa bắt buộc về mặt luật định, nhưng ngày càng nhiều doanh nghiệp tiên phong lựa chọn lập báo cáo này như một tuyên ngôn cam kết và công cụ quản trị chiến lược. Nổi bật là Vinamilk với 12 năm liên tiếp phát hành báo cáo theo chuẩn ISO 14064 và PAS 2060, thể hiện quyết tâm hướng đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Tương tự, ACB trở thành ngân hàng đầu tiên công bố báo cáo riêng về phát triển bền vững theo GRI Standards và gắn kết với các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs).
Báo cáo phát triển bền vững không dừng lại ở câu chuyện trách nhiệm mà còn là chiến lược cạnh tranh bền vững. Đã đến lúc doanh nghiệp cần hành động, để thích nghi và cũng để khẳng định vị thế trên bản đồ kinh doanh toàn cầu. Bắt đầu từ hôm nay, hãy để phát triển bền vững trở thành DNA trong mọi quyết định của bạn.
